Tham gia Đoàn các các đồng chí Hồ Xuân Trăng, TUV, Trưởng Ban Dân tộc; đồng chí Lê Xuân Hải, Phó Trưởng ban; đồng chí Nguyễn Thị Phương Ngọc, Phó Chánh Văn phòng điều phối, Trưởng phòng Chính sách Dân tộc và các đồng chí là thành viên kiêm nhiệm Văn phòng điều phối Chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi. Đoàn tập trung vào công tác chỉ đạo điều hành như việc kiện toàn, thành lập Ban Chỉ đạo, Ban quản lý xã, Ban phát triển thôn; việc ban hành các kế hoạch giai đoạn 2021-2025; các kế hoạch hằng năm và kiểm tra thực tế các dự án, tiểu dự án và nội dung thành phần tại địa bàn thụ hưởng Chương trình, hướng dẫn những vấn đề còn có khó khăn, vướng mắc trong công tác triển khai thực hiện tại địa bàn hưởng lợi.

Qua kiểm tra, giám sát hầu hết các xã đã triển khai thực hiện Dự án 1, Dự án 4 và đã thực hiện các nội dung về nhà ở, nước sinh hoạt và chuyển đổi nghề trên cơ sở Quyết định của UBND huyện phê duyệt danh sách trên cơ sở hồ sơ của cấp xã trình; kiểm tra công tác lưu trữ hồ sơ ở cấp xã đến các văn bản tờ trình lên huyện theo quy định tiến đến triển khai các nội dung cụ thể. Về nội dung nhà ở hầu hết các hộ đều đã làm nhà; nội dung hỗ trợ đất sản xuất không thực hiện bởi hiện nay không còn đất sản xuất để giao cho các hộ dân, thay vì giao đất sản xuất cho bà con UBND xã thực hiện việc chuyển đổi nghề bằng cách hỗ trợ từ ngân sách nhà nước để mua sắm nông cụ, máy móc… hoặc chuyển đổi nghề thông qua vay vốn từ Ngân hàng Chính sách Xã hội để trồng rừng, chăn nuôi hoặc thực hiện một số dịch vụ cơ bản..; đối với nội dung giải quyết tình trạng thiếu nước sinh hoạt ở những vùng khó khăn về nguồn nước thì mua các vật dụng chứa nước; ở những nơi có sẵn nguồn nước sinh hoạt nhưng chưa có điều kiện đấu nối thì mua các vật dụng để đấu nối dẫn nước đến từng hộ dân; các công trình đầu tư hạ tầng thiết yếu thuộc dự án 4 đều đã triển khai thực hiện chủ yếu tập trung vào nội dung đường  (đường vào khu sản xuất, đường dân sinh), nhà sinh hoạt cộng đồng, nước sinh hoạt tập trung, trường học và một số công trình thiết yếu khác. Một số dự án chưa thực hiện theo quy định, hướng dẫn của cơ quan chuyên môn cấp tỉn, chưa phù hợp với mục tiêu, chỉ tiêu của Chương trình. Cùng với đó là việc thành lập Ban phát triển thôn là đầu mối để thực hiện các phần việc đơn giản giao cộng đồng, nhóm thợ triển khai những phần việc có khả năng thực hiện.

Bên cạnh những thuận lợi thì có những khó khăn như công tác thanh quyết toán liên quan đến nguồn sự nghiệp: chuyển đổi nghề (mua sắm nông cụ: máy cắt cỏ, máy cày, máy gặt, máy đập liên hợp…); hỗ trợ nước sinh hoạt phân tán (thực hiện mua vật liệu dẫn nước để đấu nối với hệ thống nước sinh hoạt có sẵn tại địa bàn|); các vật liệu như xi măng, cát sạn và sắt thép đối với gói giao cho cộng đồng triển khai thực hiện phải có hoá đơn, chứng từ đối với đơn vị cung ứng (khó tìm ra đơn vị cung ứng chịu thực hiện nội dung này); đối với nội dung nhà ở năm 2022 đến nay chưa có hướng dẫn cụ thể để triển khai thực hiện hỗ trợ. Công tác chỉ đạo điều hành, việc xây kế hoạch giai đoạn và kế hoạch hàng năm vẫn còn lúng túng; công tác thành lập Ban quản lý xã, ban phát triển thôn chưa đồng nhất về cách thực triển khai thực hiện chương trình, công tác giám sát cộng đồng một số nơi chưa phát huy hiệu quả đặc biệt đối với việc tham gia khảo sát, thiết kế và thực hiện giám sát theo quy định, các công trình có sự tham gia của cộng đồng do đó chưa phát huy hiệu quả bởi trong thực tế triển khai đã có nhiều công trình vướng vào mặt bằng ảnh hưởng đến đơn vị thi công dẫn đến tiến độ triển khai thực hiện chậm so với kế hoạch. Phương thức hỗ trợ phát triển sản xuất cộng đồng trong Tiểu dự án 2, Dự án 3, đến thời điểm kiểm tra đều chưa hình thành các tổ, nhóm cộng đồng tham gia và xây dựng các dự án, phương án sản xuất; lúng túng trong việc dự kiến lựa chọn hộ gia đình, lập dự án, phương án....Để khắc phục những khó khăn, vướng mắc trên cần thực hiện một số giải pháp sau:

Kiện toàn BCĐ, Ban quản lý xã/ Ban Phát triển thôn, lập kế hoạch để tổ chức hoạt động có hiệu quả, trong đó phân công trách nhiệm cụ thể từng cán bộ, công chức trong lãnh đạo, tham mưu thực hiện các nội dung của kế hoạch.

Tăng cường nghiên cứu để nắm vững các cơ chế, chính sách, văn bản hướng dẫn cấp trên để triển khai thực hiện Chương trình bảo đảm đúng mục tiêu, đối tượng, nội dung chính sách của từng dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần của Chương trình.

Thực hiện tốt quy chế dân chủ ở cơ sở phát huy vai trò trách nhiệm của cộng đồng, dân cư, tạo điều kiện để người dân cùng tham gia quản lý chương trình trong các khâu như lập kế hoạch, trực tiếp tham gia thực hiện và quản lý vận hành theo quy định.

Phát huy vai trò trách nhiệm của Ban giám sát cộng đồng để cùng với chủ đầu tư là Uỷ ban nhân dân xã xây dựng các công trình, dự án đảm bảo chất lượng phục vụ lâu dài cho cộng đồng dân cư đáp ứng nhu cầu đi lại, sản xuất và sinh hoạt cùng với chính quyền hoàn thành các mục đã đề ra.

Đoàn kiểm tra, giám sát đã ghi nhận những kiến nghị, những kết quả nổ lực triển khai thực hiện từ các xã, đồng thời Đoàn đưa ra những vấn đề cần lưu ý trong quá trình triển khai thực hiện chương trình đối với những dự án, tiểu dự án, nội dung thành phần chưa phù hợp cần khắc phục, sửa chữa; kiện toàn công tác thành lập ban chỉ đạo, ban quản lý xã, ban phát triển thôn, đồng thời tích cực nghiên cứu các cơ chế triển khai thực hiện chương trình trong 3 tháng cuối năm 2023. Đẩy nhanh công tác giải ngân theo văn bản chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ Công văn số 555/TTg-QHĐP ngày 16/6/2023 về thúc đẩy triển khai thực hiện 03 chương trình mục tiêu quốc gia nhằm giúp thực hiện thành công các mục tiêu, chỉ tiêu Chương trình trong năm 2023.

Trong thời gian đến Ban Dân tộc tiếp tục phối hợp liên ngành thực hiện giám sát, đánh giá giữa kỳ chương trình mục tiêu quốc gia phát triển kinh tế - xã hội vùng đồng bào dân tộc thiểu số và miền núi theo quy định./.

MỘT SỐ HÌNH ẢNH

Kiểm tra giám sát tai xã A Roàng, huyện A Lươi

Giám sát tại xã Quảng Nhâm, huyện A Lướii

một số hình ảnh ở hiện trường